W momencie zawarcia małżeństwa między małżonkami powstaje wspólność majątkowa. Chyba, że strony postanowiły inaczej. Wspólność ustawową można ograniczyć lub ustanowić rozdzielność majątkową albo rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków. Umowa w formie aktu notarialnego może poprzedzić zawarcie małżeństwa lub też zostać zawarta w trakcie jego trwania.
Ustanowienie rozdzielności majątkowej
Podczas konsultacji adwokat do spraw rodzinnych poinformuje Państwa, iż istnieją trzy sposoby ustanowienia rozdzielności majątkowej:
- w drodze aktu notarialnego za zgodą obojga małżonków;
- na mocy orzeczenia sądowego po wykazaniu ważnych powodów. Wówczas rozdzielność majątkowa może być ustanowiona również z datą wsteczną;
- podział majątku wspólnego z mocy prawa w konsekwencji prawomocnego orzeczenia rozwodu małżonków.
Kwestie dotyczące ustanowienia rozdzielności majątkowej są regulowane przez Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy. Zgodnie z art. 52 KRiO każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej, która powstaje z dniem wyznaczonym w wyroku, który ją ustanawia.
Ustanowienie rozdzielności majątkowej na drodze sądowej jest możliwe najczęściej w kilku sytuacjach:
- gdy jeden z małżonków żyje ponad stan,
- gdy jeden z małżonków na skutek choroby alkoholowej lub innego uzależnienia trwoni majątek,
- na skutek rażącej niegospodarności jednego z małżonków,
- jeśli jeden z małżonków przez wiele lat przebywa w więzieniu,
- zaistnieniu podstaw do domagania się rozwodu lub w przypadku orzeczenia separacji.
W pozostałych przypadkach do ustanowienia rozdzielności majątkowej niezbędna jest zgoda obojga małżonków.
Rozdzielność majątkowa czy rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków?
W przypadku rozdzielności majątkowej każdy z małżonków zarządza swoim majątkiem samodzielnie, zachowując zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później. Po rozwodzie majątek nie podlega podziałowi niezależnie od dysproporcji w zarobkach obojga małżonków.
Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków pozwala na zabezpieczenie interesów obojga małżonków w przypadku ustania rozdzielności majątkowej np. na skutek rozwodu. Ma to znaczenie m.in. w sytuacji, gdy jeden z małżonków zarabia zdecydowanie więcej od drugiego, który poświęca się prowadzeniu domu oraz opiece nad dziećmi. Gdy dochodzi do rozwodu przy rozdzielności majątkowej drugi z małżonków nie ma praktycznie żadnego majątku. Jeśli jednak została zawarta umowa o rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków zgodnie z art. 51 KRiO:
“Po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonek, którego dorobek jest mniejszy niż dorobek drugiego małżonka, może żądać wyrównania dorobków przez zapłatę lub przeniesienie prawa.”
Skutki rozdzielności majątkowej
W momencie ustanowienia rozdzielności majątkowej przestaje istnieć wspólność majątkowa oraz majątek wspólny małżonków. Od momentu powstania rozdzielności małżonkowie mają po 50% udziału w dotychczasowym majątku wspólnym, który wchodzi do majątku prywatnego. Składniki majątku nabyte po ustanowieniu rozdzielności wchodzą w majątek prywatny jednego małżonka i żaden z małżonków nie odpowiada za długi drugiego. Nie potrzebuje tym samym zgody małżonka na zaciągnięcie kredytu lub innych zobowiązań finansowych. Co ważne rozdzielność majątkowa nie zwalnia żadnego z małżonków z obowiązku łożenia na utrzymanie rodziny.
Adwokat do spraw rodzinnych z Warszawy
Rozdzielność majątkowa niesie za sobą pewne korzyści, jak np. fakt, iż w przypadku bankructwa jednoosobowej działalności gospodarczej jednego z małżonków wierzyciele nie mogą ściągać długów z majątku drugiego małżonka. Bywa jednak, szczególnie w przypadku dużych dysproporcji dochodów, iż ustrój rozdzielności majątkowej niesie też ze sobą pewne zagrożenia, a w razie rozwodu jeden z małżonków pozostanie bez środków do życia i bez majątku. Podejmując tak istotne decyzje jak rezygnacja ze wspólnoty majątkowej warto zasięgnąć porady doświadczonego adwokata do spraw rodzinnych. Jeśli mają Państwo pytania w tej kwestii zachęcamy do zadawania ich poprzez formularz kontaktowy na naszej stronie.