Wspólność majątkowa ustaje z chwilą uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. W praktyce podział majątku po rozwodzie najczęściej wymaga odrębnego postępowania. Rzadko jest uwzględniany w wyroku sądowym.
Podział majątku wspólnego
Podział majątku wspólnego obejmuje przedmioty majątkowe wchodzące w skład tego majątku w chwili wyrokowania. Musimy więc udowodnić, jaki jest skład majątku wspólnego.
W wyroku orzekającym rozwód sąd może dokonać podziału majątku wspólnego małżonków pod warunkiem, że:
- z takim wnioskiem wystąpi jeden z małżonków;
- przeprowadzenie podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.
Przeprowadzenie podziału majątku wspólnego stron nie powoduje nadmiernej zwłoki postępowania, gdy między stronami nie ma sporu, co do składu i sposobu podziału majątku, jak również wtedy, gdy postępowanie dowodowe będzie miało ograniczony zakres. Jeżeli sąd uzna, że podział majątku spowoduje nadmierną zwłokę w postępowaniu, pozostawi wniosek bez rozpoznania. Orzeczenie o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania nie podlega zaskarżeniu.
Co wchodzi w skład majątku wspólnego?
W małżeństwie mamy aż dwa rodzaje majątków:
- majątek wspólny – obejmuje to, co małżonkowie nabyli lub zarobili po ślubie. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy małżonkowie poczynili odrębne ustalenia na drodze intercyzy;
- majątek osobisty żony oraz męża – który każdy z nich zgromadził przed ślubem lub też dostał w formie darowizny lub spadku już w czasie trwania małżeństwa.
Podziałowi podlega jedynie majątek wspólny, jednak jeśli małżonkowie poczynili z niego wydatki na majątek osobisty, wówczas również powinni je zwrócić. Możliwe jest również żądanie zwrotu wydatków i nakładów poczynionych z majątku osobistego na majątek wspólny wyłączając z tego wydatki zużyte na zaspokajanie potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności.
Planując rozwód pamiętajmy, że orzeczenie winy rozkładu pożycia obciążającej jednego małżonka w wyroku rozwodowym nie wywiera żadnego wpływu na podział majątku wspólnego małżonków. Z tego względu podejmując decyzję czy żądać rozwodu z wyłącznej winy drugiego małżonka miejmy na uwadze, że uzyskanie takiego orzeczenia nie spowoduje korzyści w postaci większego udziału w majątku wspólnym. Inną kwestią pozostaje prawo żądania alimentów od małżonka wyłącznie winnego rozkładu małżeństwa na rzecz małżonka niewinnego. Są to alimenty niezależne od okoliczności posiadania dzieci.
Ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym
Zgodnie z art. 43 § 1 k.r.o. oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. W praktyce orzeczniczej nierówny podział majątku wspólnego małżonków jest wyjątkiem od reguły i musi być podyktowany szczególnymi okolicznościami, za które można uznać dużą dysproporcję dochodów oraz naganną postawę w życiu rodzinnym jednego z małżonków. Jednak nawet przy dysproporcji zarobków, jeśli niepracujący małżonek aktywnie zajmuje się domem i dziećmi, sąd nie stwierdzi podstaw do ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym. Jeżeli zaś małżonek niepracujący zaniedbywał dom i rodzinę np. ze względu na chorobę alkoholową, to sąd może ustalić o nierównych udziałach małżonków w majątku wspólnym. Sama choroba alkoholowa nie stanowi przesłanki orzeczenia nierównych udziałów w majątku wspólnym, jeśli małżonek obciążony tą chorobą uzyskuje dochód lub aktywnie współdziała przy prowadzeniu działalności gospodarczej prowadzonej przez drugiego małżonka. W tym kontekście istotna wydaje się świadomość, że firma prowadzona formalnie wyłącznie przez jednego małżonka stanowi przedmiot wspólności małżeńskiej, a więc jej wartość jest elementem rozliczeń pomiędzy małżonkami.
Podział majątku wspólnego a kredyt hipoteczny
W praktyce banki niekiedy zgadzają się na przejęcie całego kredytu przez jednego małżonka, ale jest to uzależnione od posiadania przez niego wystarczającej zdolności kredytowej. Jeżeli zaś bank nie chce zgodzić się na przejęcie kredytu przez drugiego małżonka to jedynym rozwiązaniem, na które mogą zdecydować się koncyliacyjnie działający małżonkowie, pozostaje zaciągnięcie w innym banku kredytu przez jednego małżonka z przeznaczeniem na spłatę wspólnego kredytu. Zwróćmy przy tym uwagę jak zawiła jest sytuacja w przypadku polubownego podziału majątku. Wyobraźmy sobie jak sytuacja skomplikuje się, gdy pomiędzy małżonkami jest konflikt.
W przypadku podziału nieruchomości obciążonej hipotecznie tzw. kredytem frankowym optymalnym rozwiązaniem jest co do zasady czasowe wyłącznie z podziału majątku wspólnego tej nieruchomości i wytoczenie powództwa przeciwko bankowi zmierzającego do podważenia mocy wiążącej umowy kredytowej. W konsekwencji unieważnienia umowy kredytowej zadłużenie kredytobiorców frankowych może zostać zredukowane do zera a hipoteka banku wykreślona z księgi wieczystej nieruchomości. W praktyce oznacza to zazwyczaj wzrost wartości majątku wspólnego małżonków o kilkaset tysięcy złotych, ponieważ całe zadłużenie wynikające z kredytu względem banku ulega umorzeniu. Po uzyskaniu prawomocnego wyroku podważającego umowę kredytu waloryzowanego do franka szwajcarskiego można dokonać ostatecznego podziału majątku.
Podział majątku po rozwodzie w Warszawie?
Nasza kancelaria adwokacka w Warszawie specjalizuje się w prawie cywilnym i prowadzeniu sporów sądowych. Doradzimy Ci, jak rozwiązać problemy z podziałem majątku wspólnego po rozwodzie. Pomożemy Ci w takich kwestiach, jak:
- przygotowanie i negocjowanie umowy o zgodny podział majątku wspólnego,
- przygotowanie i zaplanowanie prowadzenia sądowego podziału majątku,
- reprezentowanie w postępowaniu sądowym dotyczącym podziału majątku.